Ένα παιδί με έντονη έκφραση και δυναμική στάση, αποτυπώνοντας τα συμπτώματα, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ.

ΔΕΠΥ: Συμπτώματα, Διάγνωση, Θεραπεία & Αντιμετώπιση

Η ΔΕΠ-Υ ή αλλιώς Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής & Υπερκινητικότητας, αποτελεί μια από τις πιο συχνές νευροαναπτυξιακές διαταραχές παγκοσμίως. 

Συχνά παρανοείται και συγχέεται με άλλες διαταραχές όπως διαταραχές άγχους, δυσλεξία, διαταραχές συμπεριφοράς, αισθητηριακές διαταραχές ή τη διαταραχή αυτιστικού φάσματος κ.α.. 

Ωστόσο επειδή πολλές από τις διαταραχές αυτές μπορεί να συνυπάρχουν με την ΔΕΠ-Υ είναι αναγκαίο να γίνει μία σωστή και αναλυτική αξιολόγηση από ειδικό.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τα χαρακτηριστικά της διαταραχής ώστε να μην ενοχοποιήσουμε ή χαρακτηρίσουμε απευθείας το άτομο από ανευθυνότητα η έλλειψη ενδιαφέροντος. 

Δεν ευθύνεται για την συμπεριφορά του, μπορεί όμως να χρησιμοποιήσει στρατηγικές  ώστε να την ομαλοποιήσει και να είναι πιο λειτουργικός στην καθημερινότητα του. 

Στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε τι είναι η ΔΕΠΥ και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της σε παιδιά και ενήλικες. Θα αναφερθούμε στα διαθέσιμα τεστ που βοηθούν στη διάγνωση, καθώς και στις επιλογές θεραπείας και διαχείρισης της. 

Αν έχετε υποψίες ότι κάποιος δικός σας ή εσείς οι ίδιοι αντιμετωπίζετε δυσκολίες που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ, αυτό το άρθρο μπορεί να σας φανεί εξαιρετικά χρήσιμο.

Τι είναι η ΔΕΠ-Υ 

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από απροσεξία, υπερκινητικότητα, παρορμητικότητα και συναισθηματική δυσρύθμιση.

Τα συμπτώματα είναι εκτεταμένα, δυσλειτουργικά και πηγάζουν από εκτελεστική δυσλειτουργία.

Χαρακτηρίζεται από ελλειμματική προσοχή δηλαδή από τη δυσκολία του ατόμου να εστιάσει συνεχόμενα τη προσοχή του σε μία δραστηριότητα και να παραμείνει σε αυτή ωστε να την ολοκληρώσει. 

Συχνά συνοδεύεται από υπερκινητικότητα (έντονη κινητικότητα) και παρορμητικότητα (βιασύνη). 

Διαφορές ΔΕΠ-Υ και Διάσπασης Προσοχής

Ενώ η ΔΕΠ-Υ περιλαμβάνει ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα, η διάσπαση προσοχής ή αλλιώς ΔΕΠ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής) αποτελεί μια πιο περιορισμένη κατάσταση κατά την οποία δεν εμφανίζεται υπερκινητικότητα. Στη διάσπαση προσοχής:

  • Τα κύρια συμπτώματα σχετίζονται με τη δυσκολία του ατόμου κυρίως να εστιάσει την προσοχή του στο ανάλογο ερέθισμα (πχ σε έναν διάλογο, κατά τη διάρκεια μίας δραστηριότητας, σε μία ακολουθία οδηγιών κτλ) και τη δυσκολία οργάνωσης ερεθισμάτων και πληροφοριών (επεξεργασία, μνήμη, σχεδιασμός και επίλυση).
  • Δεν συνοδεύεται από υπερκινητικότητα ή έντονη παρορμητική συμπεριφορά.

Η διάσπαση προσοχής (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής) είναι λιγότερο εμφανής, καθιστώντας την δυσκολότερη στην ανίχνευση, σε αντίθεση με τη ΔΕΠΥ, που παρουσιάζει πιο έντονα και εκτεταμένα συμπτώματα λόγω της έντονης κινητικότητας.

Τα ακριβή αίτια της ΔΕΠΥ δεν είναι απολύτως σαφή, ωστόσο, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ορισμένους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Η διαταραχή φαίνεται να σχετίζεται με:

  • Γενετική προδιάθεση : Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό ΔΕΠΥ έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανιστούν τη διαταραχή.
  • Νευρολογικές δυσλειτουργίες : Οι ανωμαλίες σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, όπως αυτές που σχετίζονται με την προσοχή και τον έλεγχο των παρορμήσεων, θεωρούνται σημαντικός παράγοντας.
  • Περιβαλλοντικοί παράγοντες : Η έκθεση σε επιβλαβείς ουσίες, όπως κάπνισμα, αλκοόλ ή τοξικά χημικά, το ψυχολογικό άγχος και η αυξημένη αρτηριακή πίεση της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη είναι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΔΕΠΥ. Επίσης, πρόωρος τοκετός ή χαμηλό βάρος γέννησης έχουν συνδεθεί με τη ΔΕΠΥ. 

 

Συμπτώματα της ΔΕΠΥ

Δημιουργική απεικόνιση του εγκεφάλου με το λογότυπο 'ADHD', συμβολίζοντας τα συμπτώματα ΔΕΠΥ στα παιδιά.
Τα συμπτώματα ΔΕΠΥ στα παιδιά περιλαμβάνουν διάσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα και παρορμητική συμπεριφορά.

Γενικά Συμπτώματα σε Παιδιά

  • Έλλειψη συγκέντρωσης: Δυσκολεύονται να εστιάσουν τη προσοχή τους σε μια δραστηριότητα ή σε μία οδηγία, αποσπώνται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα, ξεχνούν ή δεν ακούν τις απαιτούμενες πληροφορίες.
  • Παρορμητικότητα: Απαντούν πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση, διακόπτουν συζητήσεις ή παιχνίδια, δυσκολεύονται να περιμένουν τη σειρά τους, βιάζονται να εκτελέσουν μία δράση και ενίοτε βγαίνει λανθασμένο το αποτέλεσμα. 
  • Υπερκινητικότητα: Κινούνται ασταμάτητα, ακόμα και όταν δεν χρειάζεται, δυσκολεύονται να παραμείνουν καθιστοί. Ιδίως χωρίς μία συγκεκριμένη ενασχόληση διέπονται από άσκοπη και έντονη κινητικότητα μέσα στο χώρο. Συχνά πειράζουν αντικείμενα, τα μετακινούν, κάνουν ζημιές, ή θόρυβο. 

Ανά ηλικία:

Νηπιακή ηλικία (2-5 ετών):

Ανεξάντλητη ενέργεια: Τρέχουν αδιάκοπα, φαίνονται να είναι συνεχώς «σε εγρήγορση».

Δυσκολία εστίασης: Δεν μπορούν να ολοκληρώσουν παιχνίδια ή δραστηριότητες, έχουν την ανάγκη να εναλλάσσουν συχνά τις δραστηριότητες.

Ευερεθιστότητα: Κλαίνε ή θυμώνουν εύκολα όταν δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες τους, δεν μπορούν να ελέγξουν εύκολα τις παρορμήσεις τους.

Ακούσιες (ασυναίσθητες) κινήσεις: Αγγίζουν συνεχώς αντικείμενα, δυσκολεύονται να ακολουθήσουν απλές οδηγίες.

 

Σχολική ηλικία (6-12):

Σχολική απόδοση: Δυσκολεύονται να απαντήσουν σωστά σε ερωτήσεις της τάξης ή δεν σηκώνουν χέρι για να πάρουν τον λόγο. Συχνά κάνουν λάθη απροσεξίας, ξεχνούν εργασίες. 

Σχέσεις με συνομηλίκους: Εμφανίζουν δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις, διακόπτουν συνομιλίες ή παιχνίδια. Θέλουν να ικανοποιηθεί η επιθυμία τους πάση θυσία, έχουν λιγοστό αίσθημα υπομονής.  

Παρορμητική συμπεριφορά: Εμφανίζονται ανυπόμονα, μιλούν υπερβολικά χωρίς να περιμένουν τη σειρά τους, διακόπτουν συχνά τον συνομιλητή, επιζητούν τη προσοχή με αποκλίνουσες και μη αποδεκτές κοινωνικά συμπεριφορές (πχ φωνάζουν ή τρέχουν μέσα σε μη οικείο χώρο.

Δυσκολίες σε μαθήματα που απαιτούν συγκέντρωση: Όπως η ανάγνωση, η αριθμητική ή η ολοκλήρωση ασκήσεων. Οι επιδόσεις τους έχουν συχνά έντονες διακυμάνσεις σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους σε κάποια μαθήματα.

Απροσεξία: Εύκολα αποσπώνται από εξωτερικούς ήχους ή δραστηριότητες.

Συμπτώματα σε μεγαλύτερα παιδιά (13-18 ετών)

Προβλήματα μνήμης: Ξεχνούν εργασίες ή προσωπικά αντικείμενα, όπως βιβλία και τετράδια. Παρουσιάζουν δυσκολία κυρίως στην εργαζόμενη μνήμη, δηλαδή στο να μπορούν να αποθηκεύουν προσωρινά και να επεξεργάζονται τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για ένα σύνολο.  

Αδυναμία ολοκλήρωσης καθηκόντων: Εμφανίζουν δυσκολίες στην οργάνωση ή στην τήρηση προθεσμιών. Χαρακτηρίζονται από αναβλητικότητα ή ασυνέπεια.

Ρίσκο και απερίσκεπτες αποφάσεις: Θέτουν τον εαυτό τους σε κινδύνους χωρίς να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις ή τις κυρώσεις (πχ, αλληλεπίδραση με άγνωστα πρόσωπα στα μέσα μαζικής δικτύωσης. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις εφήβων με ΔΕΠΥ ακολουθεί η εναντιωματική ή προκλητική/παραβατική συμπεριφορά (ροπή στην επιθετικότητα, στο αλκοόλ, στη χρήση ουσιών κτλ). 

Συναισθηματική αστάθεια: Εναλλαγές διάθεσης, χαμηλή ανοχή στη ματαίωση, απογοήτευση ή θυμός για μικρές αιτίες.

Αναζήτηση δραστηριοτήτων άμεσης εκτόνωσης: Προτιμούν δραστηριότητες που τους προσφέρουν άμεση διέγερση (πχ, παρκούρ, ποδόσφαιρο, τρέξιμο, πλατείες κτλ)

Σε ΕνήλικεςΝεαρός άνδρας με αγχωμένη έκφραση, αποτυπώνοντας τις προκλήσεις της ΔΕΠΥ στους ενήλικες.

Η ΔΕΠΥ στους ενήλικες μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ζωή, αλλά υπάρχουν στρατηγικές διαχείρισης που μπορούν να βοηθήσουν.Η ΔΕΠ-Υ δεν εξαλείφεται με το χρόνο, ωστόσο τα συμπτώματα στους ενήλικες ομαλοποιούνται και διαφοροποιούνται με το χρόνο. Κάποιες φορές δημιουργούνται δεξιότητες και θετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας:  

ΠΑΙΔΙΑΕΝΗΛΙΚΕΣ
Αναπτυσσόμενος εγκέφαλοςΔιαμορφωμένος εγκέφαλος
Εξάρτηση από ενήλικα/γονέαΑυτονομία
ΦαντασίαΔημιουργικότητα/καινοτομία
Πολλαπλά ενδιαφέρονταΠαραγωγικότητα
Εκπαιδεύσιμες συμπεριφορέςΠαγιωμένες συμπεριφορές
Υπερκινητικότητα (ακόμη και σε καθιστή θέση)/ υπερδιέγερσηΥπερδραστηριότητα (έντονη ανάγκη για γυμναστική ή αθλήματα)/ υψηλά επίπεδα ενέργειας, όρεξη για ζωή
Δυσκολία οργάνωσης μελέτηςΔυσκολία προγραμματισμού υποχρεώσεων
Δυσκολία αντίληψης χρόνου/αποφυγήΑναβλητικότητα/ ασυνέπεια
Ξεχνάει προσωπικά αντικείμεναΧάνει προσωπικά αντικείμενα
Ονειροπόλο παιδί/ χαζεύει Κάνει πως ακούει ενώ σκέφτεται άλλα πράγματα
Τιμωρία/ συνεχής οριοθέτησηΔευτερεύοντα κόστη (άγχος, κόπωση κτλ)
Μεγάλα περιθώρια βελτίωσης (ειδική διαπαιδαγώγηση) Μικρά περιθώρια βελτίωσης (προσωπικά κίνητρα αυτοβελτίωσης)
Χαμηλή ανοχή στη ματαίωσηΑίσθημα αποτυχίας ή αντιστρόφως ανθεκτικότητα

 

Διάγνωση της ΔΕΠΥ 

Παιδί σε συνεδρία με ειδικό, αποτυπώνοντας τη διαδικασία διάγνωσης ΔΕΠΥ στα παιδιά.
Η έγκαιρη διάγνωση ΔΕΠΥ στα παιδιά βοηθά στη σωστή υποστήριξη και ενίσχυση των δεξιοτήτων τους.

Η ΔΕΠ-Υ διαγιγνώσκεται αποκλειστικά από παιδοψυχιάτρους ή ψυχιάτρους (για τους ενήλικες).  Ωστόσο η ενδελεχής λήψη ιστορικού από τους γονείς προ, περί και μεταγεννητικά και η  συλλογή πληροφοριών από τους εκπαιδευτικούς στα παιδιά είναι αναγκαία για τη διάγνωση.

 Η εικόνα των παιδιών είναι συνήθως αντιπροσωπευτική μέσα σε ομαδικό πλαίσιο με κανόνες, επομένως η ενημέρωση για την συμπεριφορά του παιδιού μέσα στη τάξη ή σε εξωσχολικές δραστηριότητες ή στο σπίτι διευκολύνει ιδιαίτερα τον ειδικό να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα πέρα από την εξέταση του παιδιού.       

Ολα τα τεστ ΔΕΠΥ για τα παιδιά αφορούν ερωτηματολόγια. Tο ερωτηματολόγιο που εστιάζει συγκεκριμένα στη διάσπαση προσοχής και την υπερκινητικότητα είναι το ADHD rating scale -IV των “Du Paul, Power, Anastopouloς & Reid.  

Επίσης τα ερωτηματολόγια Achenbach τα οποία είναι διεθνούς εμβέλειας, αφορούν τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς και έχουν να κάνουν με την συνολική εικόνα ενός μαθητή μέσα στη τάξη η αντίστοιχα στο σπίτι. 

Για τους ενήλικες υπάρχουν διαθέσιμες κλίμακες αυτοαξιολόγησης στο διαδίκτυο που δεν είναι επιστημονικά διαπιστευμένες και δεν πρέπει να αποτελούν πηγή διάγνωσης χωρίς την ακριβή ψυχιατρική εξέταση.  

Η διάγνωση στα παιδιά είναι ευκολότερη καθότι στους ενήλικες τα συμπτώματα είναι μικρότερης βαρύτητας και πολλοί από αυτούς έχουν μάθει να λειτουργούν με τη διαταραχή τους. 

Στα παιδιά  ευαισθητοποιούνται συχνά οι εκπαιδευτικοί και ανησυχούν οι γονείς, επομένως προσέρχονται πιο συχνά στους ειδικούς και έτσι λαμβάνουν και διάγνωση ενώ πολλοί ενηλίκες παραμένουν αδιάγνωστοι. 

Επίσης στα παιδιά η διάγνωση είναι πιο αναγκαία γιατί τους επιτρέπει να λάβουν θεραπεία και να βελτιωθούν ενώ οι ενήλικες έχουν βρει στρατηγικές και δικούς τους τρόπους για να είναι αποτελεσματικοί και λειτουργικοί.  

Πολύ συχνά στα παιδιά συγχέεται η διάγνωση της ΔΕΠ-Υ με το “ζωηρό παιδί”. Το ζωηρό παιδί μπορεί να έχει μία συμπεριφορά υπερκινητική ή φαινομενικά διασπασμένη αλλά ουσιαστικά είναι σε θέση να ανταποκριθεί κατάλληλα στις σχολικές ή οικογενειακές απαιτήσεις. 

Από την άλλη, πολλά παιδιά που παρουσιάζουν ΔΕΠΥ παρουσιάζουν ταυτόχρονα και άλλες διαταραχές ή συνοδές δυσκολίες όπως αυτισμό ή μαθησιακές δυσκολίες

Για παράδειγμα τα περισσότερα παιδιά που εμπίπτουν στο φάσμα του αυτισμού συνήθως είναι και υπερκινητικά οπότε σε αυτή τη περίπτωση το πιο σημαντικό είναι να αποσαφηνιστεί αν συνυπάρχει η ΔΕΠΥ και κυρίως να διαγνωστεί σωστά η διαταραχή.

 Επίσης παιδιά που συχνά χαζεύουν μέσα στη τάξη, ή δεν συγκεντρώνονται ικανοποιητικά λόγω μαθησιακών δυσκολιών (δυσλεξία) και όχι λόγω διάσπασης προσοχής όπως αναφέρεται από εκπαιδευτικούς.   

 

Θεραπεία και Αντιμετώπιση

Παιδί σε συνεδρία με ειδικό θεραπευτή, αποτυπώνοντας τη θεραπεία ΔΕΠΥ στα παιδιά.
Η έγκαιρη παρέμβαση και η εξατομικευμένη θεραπεία ΔΕΠΥ στα παιδιά βοηθούν στη βελτίωση της συγκέντρωσης και της συμπεριφοράς

Θεραπείες

Η ΔΕΠ–Υ αντιμετωπίζεται πλέον στα παιδιά με θεραπευτικά πρωτόκολλα γνωσιακού, συμπεριφορικού και ψυχοπαιδαγωγικού χαρακτήρα που ενισχύουν την παραμονή στη δραστηριότητα, την συγκέντρωση, την οργάνωση της σκέψης και της κίνησης, τη μνήμη και τον έλεγχο των παρορμήσεων.

 Η εργοθεραπεία και η ψυχοθεραπεία είναι οι βασικές ειδικές θεραπείες που εμπλέκονται πιο αποτελεσματικά στην βελτίωση της συγκέντρωσης και της υπερκινητικότητας. Με βάση την ηλικία του παιδιού ορίζεται το θεραπευτικό πρόγραμμα μαζί με τη συμβουλευτική γονέων   για τους τρόπους διαπαιδαγώγησης, την οριοθέτηση, την διευκόλυνση και την ρύθμιση όλων των συμπτωμάτων της ελλειμματικής προσοχής. 

Εκτός των ειδικών θεραπειών σε κάποιες περιπτώσεις παιδιών δίδεται αποκλειστικά και μόνο από τον παιδοψυχίατρο φαρμακευτική αγωγή όταν κριθεί σκόπιμο με βάση εγκεκριμένων επιστημονικών πρωτοκόλλων κατόπιν εξέτασης και ιατρικής γνωμάτευσης. 

Δεν υπάρχουν φυτικά φάρμακα ή εναλλακτικές θεραπείες που να είναι διαπιστευμένες επιστημονικά στην αντιμετώπιση της ΔΕΠ–Υ.    

Διαχείριση στο σπίτι

Καλό είναι οι γονείς να δομήσουν ένα περιβάλλον στο σπίτι όπου το παιδί θα μπορεί να ανταπεξέλθει καλύτερα στο διάβασμα του, να καταφέρει να οργανώσει τον ελεύθερο του χρόνο, να γίνει πιο αποτελεσματικό και πιο λειτουργικό στη καθημερινότητα του. 

Για παράδειγμα είναι πολύ σημαντικό να διαβάζει στο δωμάτιο του, χωρίς άλλα αντικείμενα πάνω στο γραφείο του που να του αποσπούν τη προσοχή παρα μόνο τα απολύτως απαραίτητα (βιβλίο/ τετράδιο/ 1 στυλό).

 Η καρέκλα του γραφείου να μην είναι τροχήλατη αλλά σταθερή. 

Να ξεκινάει με τα πιο δύσκολα μαθήματα και να τελειώνει με τα πιο εύκολα. Να κάνει συχνά διαλείμματα ανά 20 λεπτό και να λειτουργεί με κλεψύδρα ή ρόλοι. 

Η υπερβολική έκθεση στις οθόνες είναι ιδιαίτερα επιβλαβής στα παιδιά με ΔΕΠ–Υ. Καλό είναι να μην ερχονται σε καθημερινή επαφή με το κινητό, τάμπλετ, υπολογιστή, και όχι πάνω από μισή ώρα τη μέρα. Καλό είναι να δίνονται από τους γονείς ως επιβράβευση μετά από μία ολοκλήρωση στόχου. 

Οι εξωσχολικές δραστηριότητες που περιέχουν κανόνες και πειθαρχία είναι πολύ βοηθητικές όπως οι πολεμικές τέχνες ή τα ομαδικά αθλήματα. Η συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού βοηθάει επίσης το παιδί να ολοκληρώσει έναν στόχο και παράλληλα να γίνεται υπεύθυνο και λειτουργικό.  

Ολα τα εργαλεία και οι δραστηριότητες που υποστηρίζουν παιδιά  με ΔΕΠΥ έχουν σαν στόχο συνήθως τη σωματική εκτόνωση και την αισθητηριακή ρύθμιση των παιδιών. Ομαδικά και ατομικά αθλήματα, δραστηριότητες όπως χορός, κολύμβηση και πολεμικές τέχνες λειτουργούν πολύ βοηθητικά. 

Δραστηριότητες επίσης που περιέχουν αναρρίχηση, τραμπολίνο, κούνιες και εμπόδια βοηθούν το παιδί να ρυθμίσει το αυξημένο επίπεδο διέγερσης του. 

  

ΔΕΠΥ και Καθημερινή Ζωή 

Τα άτομα με ΔΕΠΥ, συνήθως, λειτουργούν καλύτερα σε επαγγέλματα που χρειάζονται φαντασία, δημιουργικότητα και διέγερση. Αθλητισμός, τέχνες και επαγγέλματα με ρίσκο επιλέγονται συχνά από άτομα με ΔΕΠΥ (πχ ηθοποιοί, μουσικοί, αθλητές, πυροσβέστες κα). Συχνά συναντάμε επίσης διαφημιστές, επαγγελματίες marketing και δημοσίων σχέσεων. 

Η ΔΕΠΥ μπορεί να επηρεάσει την ακαδημαϊκή πορεία αν δεν διαγνωστεί και δεν λάβει το παιδί έγκαιρα την ψυχο-παιδαγωγική εκπαίδευση που χρειάζεται. 

Παιδιά που παρουσιάζουν διάσπαση προσοχής, δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν την ύλη της τάξης και συχνά ματαιώνονται με αποτέλεσμα να αποεπενδύουν από τη μάθηση. 

Ετσι λοιπόν πριν φτάσουμε στην ακαδημαϊκή πορεία, η σχολική πορεία διαμορφώνει συνήθως τα κίνητρα και τον τρόπο λειτουργίας του μαθητή και άρα αργότερα του φοιτητή. 

Τα κίνητρα και η σωστή διερεύνηση του επαγγελματικού προσανατολισμού θα καθορίσει την προσπάθεια και εν τέλει τη μαθησιακή επίδοση.

Για τους φοιτητές, η συνέπεια και η οργάνωση με την ανάπτυξη στρατηγικών είναι εξαιρετικά σημαντικές για τη διασφάλιση της ομαλής ακαδημαϊκής πορείας. 

Αλλιώς μπορεί πολύ εύκολα ο φοιτητής να εγκαταλείψει την προσπάθεια γιατί δυσκολεύεται με την πειθαρχία και τις αγχώδεις συνθήκες που απαιτούνται στις σπουδές (χρονοδιαγράμματα, εξεταστικές, εργασίες, προθεσμίες κτλ).

Ομοίως κατά την επαγγελματική πορεία μπορεί να κλονιστούν ξανά τα κίνητρα και η αυτοπεποίθηση του ατόμου. 

Χωρίς τη χρήση στρατηγικών και εξατομικευμένων τεχνικών το άτομο με ΔΕΠΥ κινδυνεύει να παρεξηγηθεί από συναδέλφους ή την εργοδοσία για τον τρόπο που λειτουργεί (αφηρημάδα, αργοπορία, έλλειψη συνέπειας, χάλαση συνειρμού, υπερκινητικότητα).

Παράλληλα, η παραγωγικότητα και η επίτευξη των στόχων επηρεάζονται από το πόσο μπορεί το άτομο με ΔΕΠΥ να οργανωθεί κατάλληλα χωρίς ταυτόχρονα να ματαιωθεί κάτω από συνθήκες πίεσης.     

Διάσημοι αθλητές όπως ο Michael Phelps (κολύμβηση), Simone Biles (ενόργανη γυμναστική) και Μίλτος Τεντόγλου (στίβος) αξιοποίησαν την αυξημένη διέγερση τους με στόχο την κατάκτηση μεταλλίων και την ευρύτερη καταξιώσή τους μέσα από τον πρωταθλητισμό. 

Από την άλλη πλευρά, οι τραγουδιστές διεθνούς εμβέλειας όπως ο Justin Timberlake και ο Adam Levine διέπρεψαν στη μουσικό στερέωμα αξιοποιώντας το ταλέντο τους με οδηγό τα υψηλά επίπεδα ενέργειας και την όρεξη για ζωή.    

Συμπέρασμα

Η έγκαιρη διάγνωση βοηθάει την έγκαιρη αντιμετώπιση. Οσο πιο σύντομα εξακριβωθούν τα συμπτώματα του παιδιού, τόσο πιο καλή θα είναι και η πρόγνωση του. 

Σήμερα ευτυχώς αντιμετωπίζονται όλες αυτές οι δυσκολίες τόσο στο σχολείο όσο και στη καθημερινότητα των παιδιών. 

Η ειδική αγωγή χτίζει εξατομικευμένα πρωτόκολλα θεραπείας στα οποία μαθαίνει το παιδί να λειτουργεί στη καθημερινότητα του και κυρίως προλαμβάνει ή βελτιώνει την αυτοπεποίθηση και την εικόνα του εαυτού, βοηθώντας το για την ενήλικη ζωή. 

Η κατανόηση και η υποστήριξη των παιδιών με ΔΕΠΥ είναι το κλειδί για την ομαλή πορεία του. Σήμερα έχουμε και τις γνώσεις και τις στρατηγικές που χρειάζονται για τη σωστή ερμηνεία των συμπτωμάτων αλλά και την αντιμετώπιση τους.

Ετσι το παιδί ενσωματώνεται καλύτερα στο κοινωνικό σύνολο χωρίς να είναι δακτυλοδεικτούμενο ή αποσυρμένο. 

Με την σωστή καθοδήγηση, τόσο το ίδιο όσο και η οικογένεια του, καταφέρνει να αξιοποιήσει το δυναμικό του και να προχωρήσει σε όλα τα επίπεδα που θα το κάνουν χαρούμενο και ανεξάρτητο άτομο στην κοινωνία.